Kosmos nie jest fanaberią. To inwestycja.
O godzinie 8:31 polskiego czasu z przylądka Canaveral wystartowała misja Axiom-4 (Ax-4) nazwana “Ignis” (ogień po łacinie).
Jest to pierwsza w historii Polski misja technologiczno-naukowa realizowana na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, który stał się drugim Polakiem w historii, który poleciał w kosmos, a pierwszym który znajdzie się na pokładzie ISS.
"Drogie Polki i Polacy, dziś robimy ogromny krok w stronę przyszłości technologicznej Polski. Opartej nauce, wiedzy i wizji. Niech ta misja będzie początkiem epoki, w której nasza odwaga i nieustępliwość kształtują nowoczesną Polskę dla nas i dla przyszłych pokoleń. Kosmos zawsze jednoczył ludzi. Pokazuje nam dziś na ziemi cząstkę każdego z was, waszej siły, nadziei, zaufanie. W kosmosie nie jestem sam. Reprezentuję nas wszystkich, z całego serca dziękuję za wasze zaufanie. W kosmos."
Bez przesady można napisać, że jest to nie tylko historyczny moment dla polskiej nauki, ale również dla środowiska technologicznego i przedsiębiorców.
Słychać pierwsze narzekania, że Polska zapłaciła blisko 65 milionów euro za wystrzelenie jednej osoby w kosmos i co nam to (jako krajowi) da (można przecież lepiej spożytkować taką kwotę).
Tak - nasz kraj zadeklarował wkład w wysokości 200 milionów euro do Europejskiej Agencji Kosmicznej na lata 2023–2025.
Dla wielu to tylko liczby – ale za tymi kwotami stoi coś więcej niż prestiż.
To jest cena wejścia do kosmicznej ligi. Dzięki tej misji Polska zyskuje dostęp do zaawansowanych programów badawczych, kontraktów na technologie kosmiczne, a przede wszystkim – impuls dla rodzimych firm i inżynierów.
Dane zebrane podczas dwutygodniowej misji na ISS będą teraz przedmiotem analiz prowadzonych przez naukowców z polskich uczelni i instytutów.
Rezultaty eksperymentów mogą przyczynić się do stworzenia nowoczesnych technologii diagnostycznych, rozwoju telemedycyny, zastosowań sztucznej inteligencji oraz opracowania materiałów odpornych na ekstremalne warunki.
Kosmos to nie tylko nauka i marzenia o przyszłości. To również gospodarka, bezpieczeństwo oraz wpływ na codzienne życie obywateli. Technologie, z których korzystamy na co dzień – w komunikacji, nawigacji, medycynie – powstały właśnie dzięki badaniom prowadzonym w przestrzeni kosmicznej. Sektor kosmiczny w Polsce rozwija się dynamicznie, mamy coraz więcej firm, które nie tylko projektują nowoczesne rozwiązania, ale dziś – za sprawą tej misji – będą mogły je realnie przetestować w przestrzeni kosmicznej. To odpowiedź na wieloletnie postulaty tego środowiska i dowód na to, że Polska nie tylko uczestniczy w nowoczesnych technologiach, ale staje się ich współtwórcą.
– mówił minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk.
Wypracowane w ramach “Ignis” rozwiązania znajdą zastosowanie przede wszystkim na Ziemi, choć ich potencjał obejmuje również eksplorację kosmosu.
Wystarczy przypomnieć historię ICEYE – polsko-fińskiej firmy, która opracowała własne satelity radarowe SAR i stała się jednym z najważniejszych prywatnych graczy na globalnym rynku obserwacji Ziemi.
Ich dane wykorzystywane są przez wojsko, sektor ubezpieczeniowy i agencje rządowe na całym świecie. Ten sukces nie wydarzył się w próżni – to efekt konsekwentnych inwestycji w technologię, dostęp do programów ESA i współpracy międzynarodowej.
Misja „Ignis” może być dla Polski tym, czym dla Korei Południowej były pierwsze inwestycje w przemysł mikroprocesorów – kosztowne, ale niezbędne, by wyjść z roli podwykonawcy i zacząć grać własną grę.
Jeśli dobrze to rozegramy, nie tylko wyślemy Polaka w kosmos. Możemy wysłać całą branżę hightech na nowy poziom.
W trakcie 14-dniowego pobytu na ISS nasz astronauta przeprowadzi trzynaście eksperymentów naukowych (zaproponowanych i opracowanych przez polskie firmy, instytuty badawcze i uczelnie).
Wśród tych zaplanowanych eksperymentów znajdą się m.in.:
Immune Multiomics – badanie wpływu warunków kosmicznych na zdolność organizmu do obrony przed infekcjami, a także dążenie do udoskonalenia immunoterapii, terapii przeciwzapalnych i metod przeciwdziałania starzeniu się.
Yeast TardigradeGene – analiza potencjału zmodyfikowanych drożdży jako biofabryk do produkcji żywności i paliwa w czasie podróży kosmicznych oraz na Księżycu i Marsie.
Human Gut Microbiota – rozwijanie skuteczniejszych strategii żywieniowych dla astronautów oraz zapewnienie ich zdrowia i wydajności zarówno podczas misji, jak i po ich zakończeniu.
Scalable Radiation Monitor/RADMON on ISS – testowanie detektora promieniowania przeznaczonego do wykorzystania w przyszłych misjach kosmicznych, zarówno załogowych, jak i bezzałogowych.
LeopardISS – demonstracja nowoczesnej jednostki przetwarzania danych, umożliwiającej zastosowanie sztucznej inteligencji w przestrzeni kosmicznej.
AstroMentalHealth – pozyskiwanie danych na temat funkcjonowania psychicznego człowieka w długotrwałej izolacji charakterystycznej dla misji kosmicznych.
Space Volcanic Algae – rozwijanie technologii zamkniętego obiegu produkcji tlenu i badanie mikroglonów oraz ekstremofili pod kątem ich zastosowania w medycynie kosmicznej.
Stability of Drugs – opracowywanie skuteczniejszych metod przechowywania i podawania leków, zarówno podczas długich misji kosmicznych, jak i na potrzeby medycyny ziemskiej.
EEG Neurofeedback – ocena skuteczności neurofeedbacku EEG w redukcji stresu oraz tworzenie procedur dostosowanych do warunków długotrwałej izolacji.
PhotonGrav – testowanie prototypu urządzenia pozwalającego na sterowanie komputerem w przestrzeni kosmicznej wyłącznie za pomocą fal mózgowych.
Mxene in LEO – rozwój nowoczesnych czujników medycznych i systemów telemedycznych opartych na nanomateriałach w środowisku niskiej orbity okołoziemskiej.
Astro Performance/Mollis Textus – badanie wpływu lotów kosmicznych na tkanki miękkie układu mięśniowo-szkieletowego z wykorzystaniem diagnostyki wspomaganej przez sztuczną inteligencję.
Wireless Acoustics – opracowanie bezprzewodowych systemów do ciągłego monitorowania akustyki na pokładzie ISS, zwiększających bezpieczeństwo i komfort astronautów.
A jest się o co bić bo globalny biznes oparty o tzw “Space 2.0” przechodzi obecnie rewolucyjną transformację, charakteryzującą się demokratyzacją dostępu do technologii kosmicznych i powstaniem nowego ekosystemu przedsiębiorczości.
W przeciwieństwie do tradycyjnego Space 1.0, który był zdominowany przez agencje rządowe i wielkie korporacje, Space 2.0 otwiera sektor kosmiczny dla prywatnych przedsiębiorstw, startupów i krajów rozwijających się.
Globalna gospodarka kosmiczna osiągnęła wartość 454,06 miliarda dolarów w 2022 roku i przewiduje się, że do 2028 roku wzrośnie do 750,26 miliarda dolarów.
Rynek ten rozwija się w tempie 8,73% rocznie, znacznie przewyższając wzrost PKB.
Sektor ten charakteryzuje się fragmentacją z wieloma graczami - zarówno agencjami rządowymi, jak i przedsiębiorstwami prywatnymi.
Startupy kosmiczne przyciągnęły około 8 miliardów dolarów całkowitego finansowania w 2022 roku poprzez 154 transakcje z udziałem ponad 400 inwestorów w 123 firmach z ponad 20 krajów.
Średnia wartość transakcji wyniosła 53 miliony dolarów, a siedem transakcji przekroczyło 100 milionów dolarów.
Space 2.0 tworzy nowe modele biznesowe wokół danych geoprzestrzennych i aplikacji naziemnych.
W medycynie, optyce, materiałach, energii i opakowaniach technologia kosmiczna dotyka zwykłych ludzi każdego dnia.
Firmy Space 2.0 często przekształcają istniejące patenty jak zespół iShoe, który wziął elektroniczną wkładkę zaprojektowaną dla astronautów i przekształcił ją w urządzenie medyczne do monitorowania seniorów zagrożonych upadkami.
Liczba satelitów na orbicie może się podwoić, potroić lub poczwórzyć w ciągu najbliższych 5-10 lat. Jedna analiza szacuje działalność o wartości 7,4 miliarda dolarów w ciągu najbliższych 5 lat, nie licząc SpaceX i konstelacji satelitarnych.
Rok 2024 to przełomowy moment, w którym Space 2.0 stało się prawdziwym przemysłem globalnym.
Rosnące inwestycje, rekordowe starty, innowacje technologiczne i rozwój regulatorów tworzą ekosystem, z którego mogą czerpać zarówno giganci (SpaceX, Blue Origin), jak i młode start‑upy (jak np. ICEYE czy Fleet Space).
Nadchodząca dekada to czas, kiedy przestrzeń kosmiczna zmieni się z niszy naukowej w rynek wart biliony dolarów a przy okazji będący wielką szansą dla inwestorów i przedsiębiorców.
Szkoda gdyby polskie firmy nie skorzystały z tej szansy.
Leć Sławosz!
Artur Kurasiński
Uwaga! Jeśli uważasz, że moje teksty są wartościowe to możesz wesprzeć mnie wykupując jeden z abonamentów (miesięczny za 24,99 zł i roczny za 249 zł). Nie jest to obowiązkowe, dalej możesz czytać za darmo jeśli nie chcesz mi pomagać w rozwijaniu tego newslettera. Za wsparcie z góry dziękuję!
NEWSY WARTE UWAGI:
Twoja stara komórka z szuflady w końcu się przyda
Estońscy naukowcy wykazali, że stare smartfony mogą działać jako tanie i wydajne mikrocentra danych do zastosowań IoT, przewyższając Raspberry Pi i jednocześnie ograniczając elektrośmieci.
Bumble zwalnia 30% globalnej kadry
Aplikacja randkowa Bumble ogłosiła redukcję około 240 etatów, czyli 30% swojej światowej kadry, co ma przynieść roczne oszczędności rzędu 40 mln USD, choć jednorazowe koszty odpraw i świadczeń wyniosą 13–18 mln USD
AI Poland – nowy głos polskiego ekosystemu AI w Europie
Podczas Digital Summit i European AI Forum w Gdańsku powstała inicjatywa AI Poland, zrzeszająca 41 organizacji (w tym firmy, instytuty badawcze, edukatorów i korporacje), której celem jest budowa silnego, innowacyjnego i etycznego ekosystemu sztucznej inteligencji w Polsce, opartego na wartościach europejskich i suwerenności technologicznej
Disney i Universal pozwalają Midjourney za naruszenie praw autorskich
Disney i NBCUniversal wnieśli 110-stronicowy pozew przeciwko Midjourney, oskarżając firmę o generowanie ikon popkultury — od Spider-Mana po Elsę — bez licencji, dzięki czemu użytkownicy mogli tworzyć obrazy przypominające oryginalne postaci
Sześciomiesięczny startup Base44 sprzedany do Wix za 80 mln USD
Base44, twórca narzędzia Vibe Coder, został przejęty przez Wix za 80 mln dolarów w gotówce, zaledwie pół roku po założeniu – firma ma wzmocnić ofertę AI i low-code izraelskiego giganta.
Genius Act – przełomowe regulacje dla stablecoinów w USA
Senat USA przyjął nową ustawę dotyczącą stablecoinów, wymuszając pełne pokrycie wartości w bezpiecznych aktywach i audyty roczne, co faworyzuje firmy takie jak Circle, ale stawia pod znakiem zapytania dostęp Tethera do rynku amerykańskiego.
OpenAI nie wyklucza reklam w ChatGPT
CEO OpenAI, Sam Altman, przyznał, że choć reklamy w ChatGPT nie są obecnie planowane, nie wyklucza ich w przyszłości – pod warunkiem że będą transparentne i nie wpłyną na jakość odpowiedzi.
J&T Express buduje 10 mld imperium na bazie Shein i TikToka
Chińska firma kurierska J&T Express, obecna w 13 krajach i generująca 10 mld USD przychodów, zawdzięcza swój sukces dynamicznemu wzrostowi dzięki platformom e‑commerce takim jak Shein, TikTok i Shopee.