To, co zaczęło się jako kolejny przełom w leczeniu cukrzycy typu 2, szybko stało się gigantyczną rewolucję o globalnym zasięgu i konsekwencjach. Kilka lat temu nikt by się nie spodziewał, że takie leki jak Ozempic, Wegovy, Mounjaro staną się symbolami zmian wychodzącymi daleko poza “utratę zbędnych kilogramów”.
Okazuje się, że leki redukujące wagę uruchomiły lawinę zmian, które redefiniują sposób w jaki jemy, wypoczywamy czy wchodzimy w relacje. Te będzie miało wpływ na wiele kwestii: od tego co jemy przez to co robimy w sypialni po strategie międzynarodowych korporacji.
Gdy dziesiątki miliony ludzi jednocześnie zaczynają inaczej jeść, trenować czy postrzegać siebie w lustrze (i w oczach partnerów), całe sektory gospodarki muszą się dostosować albo wymyśleć na nowo.
Pierwszy problem to branża fitness, która musi przejść fundamentalną transformację. Do niedawna głównym hasłem klubów fitness było „schudnij z nami" ale w epoce leków GLP-1 przekaz ewoluuje w stronę: „odzyskaj siłę i masę mięśniową" bo osoby stosujący leki z grupy GLP-1 tracą znaczne ilości masy ciała, ale aż 30-40% tej utraty może stanowić masa mięśniowa.
W badaniach klinicznych Ozempicu, po 68 tygodniach stosowania leku, 86,4% uczestników straciło 5% lub więcej masy ciała, a 69,1% straciło 10% lub więcej.
Ta utrata masy mięśniowej oznacza zmniejszenie siły, wytrzymałości i podstawowej przemiany materii. Branża fitness odpowiada na to wyzwanie przekierowaniem swojej oferty. Trenerzy personalni, fizjoterapeuci i właściciele siłowni dostosowują programy, skupiając się na treningach siłowych, regeneracji i suplementacji białkowej, a nie na spalaniu kalorii.
Liczne badania pokazują, że pod ścisłym nadzorem specjalistów od otyłości, przy odpowiednim treningu siłowego i wystarczającej ilości białka, pacjenci mogą tracić głównie tkankę tłuszczową przy minimalnej utracie masy mięśniowej. To odkrycie redefinuje podejście do fitness w erze GLP-1: kluby nie stracą klientów (i przychody z ich abonementów) jeśli zmienią swoje podstawowe założenia biznesowe.
Jednym z najbardziej nieoczekiwanych skutków ubocznych leków GLP-1 jest ich wpływ na skuteczność antykoncepcji hormonalnej.
Kolejny problem? Badanie wpływu tirzepatydu (Mounjaro) na doustne środki antykoncepcyjne wykazało około 20% spadek ogólnej ekspozycji na hormony antykoncepcyjne po podaniu pojedynczej dawki 5 mg tirzepatydu.
FDA i EMA ostrzegają, że leki GLP-1 mogą osłabiać wchłanianie doustnych środków antykoncepcyjnych głównie przez spowolnienie opróżniania żołądka.
W rezultacie, osoby stosujące leki Mounjaro i przyjmujące doustne środki antykoncepcyjne powinny dodać inną formę antykoncepcji przez cztery tygodnie po rozpoczęciu leczenia i przez cztery tygodnie po każdym zwiększeniu dawki.
Dodatkowym czynnikiem jest wpływ samej utraty wagi na płodność. Nadwaga zmniejsza płodność bo komórki tłuszczowe produkują estrogen, a gdy jego poziom jest zbyt wysoki, organizm myśli, że jest w ciąży i zapobiega owulacji.
Utrata wagi może więc przywrócić płodność, zwiększając ryzyko nieplanowanej ciąży nawet przy prawidłowym stosowaniu antykoncepcji.
Wpływ leków GLP-1 na przemysł spożywczy jest już wymierny i budzi niepokój gigantów branży. W październiku 2023 roku akcje PepsiCo i Coca-Coli spadły o 6%, McDonald's o 5%, a największych detalistów spożywczych jak Walmart i Costco o 4% w ciągu jednego dnia.
Kolejna branża, która musi zacząć poważnie myśleć o skutkach GLP-1 to szeroko pojęta “spożywka”. CEO Walmart w USA, John Furner, ujawnił, że obserwuje już spadek zakupów żywności przez pacjentów stosujących leki GLP-1. W badaniu 300 pacjentów stosujących leki na otyłość, 65% zmniejszyło spożycie słodzonych napojów gazowanych, a 62% ograniczyło spożycie alkoholu.
Morgan Stanley prognozuje 4% spadek spożycia napojów bezalkoholowych, alkoholu i słonych przekąsek w ciągu najbliższej dekady. Jednak reakcje firm są zróżnicowane.
CEO PepsiCo Ramon Laguarta stwierdził, że firma nie odnotowała „bezpośredniego wpływu" leków GLP-1, podczas gdy CEO Mondelēz Dirk Van de Put szacuje, że leki GLP-1 mogą obniżyć wolumen produktów o maksymalnie 1,5% do 2035 roku.
Przemysł reaguje innowacjami. Badanie Mattson wykazało, że osoby przyjmujące leki przeciw otyłości szukają produktów bogatych w białko, w mniejszych porcjach i pomagających w nawodnieniu. Konsumenci korzystający z GLP-1 częściej kupują online a unikają robienia zakupów w tradycyjnych sklepach (skutkiem czego cierpią i tak już podupadające galerie handlowe i fizyczne placówki sklepów, które płacą rachunki za czynsz i pensje pracowników).
Pewnym pomysłem na to jest nowy segment produktów „GLP-1 friendly" – neutralnych w smaku, bogatych w białko i elektrolity, zaprojektowanych specjalnie dla użytkowników tych leków.
Szybka utrata wagi może oznaczać wzrost pewności siebie, nowe ubrania, zainteresowanie otoczenia – i potencjalne pęknięcia w długotrwałych relacjach.
Psycholog Rachel Goldman cytuje badanie z 2018 roku dotyczące pacjentów po chirurgii bariatrycznej, które wykazało, że pacjenci będący w związkach małżeńskich mieli o 41% większe prawdopodobieństwo rozwodu w porównaniu z ogólną populacją.
Goldman obserwuje podobny wzrost tarć w związkach i rozstań wśród osób stosujących leki GLP-1. Jeśli jeden partner może sobie pozwolić na leczenie farmakologiczne (i widzi efekty), a drugi nie, to może to prowadzić do bardzo silnych napięć między osobami w związku.
Przykłady konfliktów są konkretne: „Załóżmy, że uwielbiamy razem oglądać seriale i chrupać popcorn na kanapie. Po rozpoczęciu kuracji GLP-1, ta osoba może chcieć iść na wieczorny spacer zamiast siedzieć na kanapie i wciągać kalorie. A jeśli ta osoba zacznie chodzić na spacer sama, to zmieni to definicję “wspólnego” spędzania czasu".
Dramatyczna utrata wagi prowadzi do kolejnego problemu czyli nadmiaru obwisłej skóry po szybkiej utracie wagi. Ludzie tracą nawet 100 funtów na tym leku. A gdy tracisz tyle, to znacząca ilość. Z pewnością będziesz miał potem nadmiar skóry".
Problem jest na tyle powszechny, że powstaje nowa kategoria zabiegów zwana „poprawkami po Ozempiku".
Po znacznej utracie wagi, osiągalnej dzięki tym skutecznym przepisom, może dojść do luźnej lub obwisłej skóry, ponieważ skóra traci elastyczność i nie kurczy się całkowicie. Zaleca się utrzymanie stabilnej wagi przez co najmniej 6 do 12 miesięcy przed poddaniem się chirurgii plastycznej. Czasami u pacjentów odchudzających się za pomocą leków zawierających GLP-1 skóra staje się tak zwiotczała na twarzy i szyi i pojawia się potrzeba wykonania liftingu twarzy i szyi nawet w młodszym wieku.
Mechanizm działania leków GLP-1 wykracza poza prostą redukcję apetytu. GLP-1 to hormon produkowany przez jelito cienkie, który ma kilka ról, w tym wyzwalanie uwolnienia insuliny z trzustki.
Kluczem do GLP-1 jest tłumienie apetytu, ale naukowcy są zaskakująco niepewni, jak ten rezultat faktycznie występuje u pacjentów.
Dlaczego pacjenci rezygnują z leków na odchudzanie z grupy GLP-1?
Leki z grupy GLP-1 uznaje się dziś za jedne z najskuteczniejszych terapii w walce z otyłością. Ale dane pokazują, że ich długoterminowe stosowanie to ogromne wyzwanie:
32% pacjentów kontynuuje terapię po roku.
Po 3 latach zostaje tylko 8%.
Powody rezygnacji:
Uciążliwe skutki uboczne (nudności, biegunki),
Obawy przed poważniejszymi powikłaniami,
Utrata masy mięśniowej i kostnej przy braku wsparcia dietetycznego i aktywności fizycznej,
koszt terapii sięgający 1000 USD miesięcznie, często bez refundacji.
W USA tylko 14 stanów refundowało GLP-1 w leczeniu otyłości w ramach Medicaid (stan na listopad 2024 r.). Medicare również nie pokrywa kosztów.
Jednocześnie widać oznaki poprawy. Prime Therapeutics odnotowało, że retencja pacjentów na Wegovy niemal się podwoiła między 2021 a 2024 r. – m.in. dzięki lepszemu zarządzaniu efektami ubocznymi i programom wsparcia (dietetycy, farmaceuci, lekarze).
Eksperci podkreślają, że farmakologia nie działa w próżni. Bez zdrowej diety i ruchu efekty są krótkotrwałe, a po odstawieniu leku masa ciała często wraca.
Problem systemowy:
Ubezpieczyciele widząc wysoki wskaźnik rezygnacji, nie chcą finansować terapii.
Pacjenci rezygnują, bo nie mają wsparcia i dostępu.
W efekcie powstaje błędne koło, które obniża skuteczność leczenia otyłości w skali populacyjnej.
Kluczowy wniosek: GLP-1 mogą naprawdę zmienić i pomóc w walce z nadwagą, ale tylko wtedy, gdy staną się elementem holistycznej opieki zdrowotnej i będą dostępne finansowo dla pacjentów.
Leki GLP-1 stały się „lekami designerskimi". Pacjenci mogą natrafić na spa zdrowotne i kliniki reklamujące dostępność GLP-1, ale generalnie nie są certyfikowane do wydawania leków i nie mają personelu farmaceutycznego nadzorującego to wydawanie. Indywidualne odpowiedzi mogą się znacznie różnić. Niektóre osoby doświadczają minimalnej redukcji wagi z GLP-1, podczas gdy inne mają silne redukcje wynoszące ≥30%.
Leki GLP-1 to znacznie więcej niż rewolucja w leczeniu cukrzycy czy otyłości – to katalizator społeczny przekształcający sposób, w jaki jemy, ćwiczymy, postrzegamy siebie, budujemy relacje i jak rynki reagują na nowe potrzeby.
Ozempic nie powoduje „tylko spadku wagi", ale zmienia relacje społeczne i ekonomiczne.
Pytanie zatem nie brzmi „czy GLP-1 zmieni nas", ale „jak szybko będziemy się w stanie do tych zmian dostosować".
Kto by się spodziewał, że chudnięcie może mieć takie konsekwencje?
Artur Kurasiński
Fajny tekst? Chcesz mnie wesprzeć w tworzeniu kolejnych?
WARSZTAT Z ABSOLUTNYCH PODSTAW AI!
Pokażemy Ci, że nauka AI może być tak prosta jak zabawa klockami LEGO. Dowiesz się jak korzystać z AI w życiu codziennym i biznesie.
Przekażemy Ci tylko użyteczną i praktyczną wiedzę! Zero teorii - tylko praktyka i konkrety!
Kto będzie Cię uczył? Artur i Przemek.
Zapisz się na waitlistę naszego warsztatu - dam znać, kiedy wystartujemy!
NEWSY WARTE TWOJEJ UWAGI:
40% PRZYCHODÓW NVIDIA POCHODZI OD DWÓCH, TAJEMNICZYCH KLIENTÓW
Prawie połowa kwartalnych przychodów NVIDIA pochodzi od dwóch anonimowych klientów określanych jako Klient A i Klient B. Taka koncentracja budzi pytania o ryzyko zależności od wąskiej grupy odbiorców.
AGENTY AI ZMIENIAJĄ OBLICZE E‑HANDLU
Nowe generacje inteligentnych asystentów zakupowych, tworzone przez OpenAI, Google i Perplexity, zapowiadają rewolucję w e‑commerce, zmieniając nie tylko sposób wyboru produktów, ale też całą strategię sprzedaży i logistykę. Technologia może całkowicie przekształcić relacje między konsumentami a markami.
LINK
APPLE TWORZY WŁASNĄ AI‑WYSZUKIWARKĘ DLA SIRI
Apple pracuje nad nowym narzędziem opartym na AI, nazwanym „World Knowledge Answers”, które ma zintegrować się z Siri i konkurować z rozwiązaniami OpenAI i Google. Premiera planowana jest na wiosnę 2026, a projekt może diametralnie zmienić sposób wyszukiwania informacji na iPhone’ach.
LINK
AMAZON PROJEKT CHWALI SIĘ PRĘDKOŚCIĄ 1 GB/S
W demonstracyjnym teście Amazon pokazał, że jego satelitarna sieć Project Kuiper osiąga imponującą prędkość pobierania przekraczającą 1 gigabit na sekundę przy użyciu terminala klasy enterprise w połączeniu z satelitą na wysokości ok. 630 km. Standardowy terminal dla konsumentów będzie oferował maksymalnie do 400 Mb/s, a uruchomienie usług planowane jest jeszcze w 2025 roku.
LINK
JAK AI ZMIENIA TWORZENIE STARTUPÓW?
Andrew Chen przekonuje, że sztuczna inteligencja nie zastąpi założycieli, ale zrewolucjonizuje każdy etap budowy startupu — od prototypowania po skalowanie. AI przyspieszy testowanie pomysłów i wymusi nowe podejście do tworzenia przewagi konkurencyjnej.
LINK
MISTRAL Z WYCENĄ ~14 MLD DOLARÓW
Francuski startup AI Mistral jest na ostatniej prostej, by zabezpieczyć rundę finansowania, która podniesie jego wycenę do 14 miliardów dolarów. Firma umacnia pozycję jako lider europejskiej sceny AI, rozwijając otwarte modele i własnego chatbota.