Gdy w październiku 2002 roku eBay sfinalizował przejęcie PayPala za 1,5 miliarda dolarów, nikt jeszcze nie przypuszczał, że zespół stojący za tym startupem stworzy najbardziej wpływową sieć kapitałową XXI wieku.
Dziś znamy ich jako „PayPal Mafię” czyli nieformalną grupę byłych współzałożycieli, inżynierów i operatorów, którzy w kolejnych latach założyli lub sfinansowali m.in. Tesla, LinkedIn, YouTube, Palantir, Yelp, SpaceX, Affirm, Yammer, Slide czy Founders Fund.
Na ich czele od początku stał Peter Thiel (filozof, spekulant, wizjoner), a także jeden z najbardziej kontrowersyjnych inwestorów w historii Doliny Krzemowej.
Thiel nie był typowym founderem z technicznym backgroundem. Studiował filozofię i prawo, publikował eseje o upadku Zachodu i problemach demokracji.
Gdy w 1998 r. zakładał Confinity (które potem połączyło się z firmą Muska, X.com), miał już za sobą doświadczenie funduszu hedgingowego.
PayPal nie tylko uczynił go bogatym – pozwolił mu także stworzyć zamknięty krąg ludzi o podobnym sposobie myślenia: libertariańskim, antyinstytucjonalnym, nastawionym na ofensywę, nie kompromis.
Po sprzedaży PayPala Peter Thiel zainwestował 10 milionów dolarów w nowo utworzony Founders Fund fundusz VC, który w przeciwieństwie do klasycznych graczy Sand Hill Road, nie unikał ryzyka.
Wręcz przeciwnie – jego misją było szukanie startupów „za dużych, by się nie udać”.
Founders Fund nie działał jak tradycyjny venture capital. Już pierwszy manifest założycielski (z 2005 roku) krytykował VC jako branżę zbyt bezpieczną, nudną, asekuracyjną.
Zamiast inwestować w „Uber dla X” czy „Dropbox dla Y”, Thiel i spółka szukali firm, które zmienią cywilizację od technologii militarnych, startupów kosmicznych do firm biologicznych pracujących nad nieśmiertelnością.
Ten światopogląd przenikał każdą decyzję inwestycyjną. Founders Fund postawił m.in. na:
SpaceX – jako pierwszy duży zewnętrzny inwestor. Od 2008 roku zainwestował ponad 200 milionów dolarów. Dziś udziały warte są ponad 10 miliardów.
Palantir – software dla rządów i wywiadu. Firma powstała z pieniędzy Thiela (30 mln USD), inspirowana chęcią walki z terroryzmem po 11 września.
Facebook – Thiel był pierwszym zewnętrznym inwestorem. Włożył 500 000 dolarów za 10,2% udziałów. W 2012 roku wyszedł z inwestycji z ponad 1 mld dolarów.
Fundusz stawiał też na biotech i firmy „deep tech”: Anduril (AI dla armii), Varda Space (produkcja leków w kosmosie), OpenAI (do momentu ideologicznego rozłamu) czy Halcyon (cyberbezpieczeństwo klasy wojskowej).
Dziś Founders Fund zarządza ponad 12 miliardami dolarów aktywów. Ale jego znaczenie wykracza poza liczby. Fundusz stał się kuźnią nowego pokolenia „reakcyjnych technologów”: ludzi, którzy widzą w państwie przeszkodę, nie partnera, wierzą w technologiczne przyspieszenie, a nie etyczne hamulce, i postrzegają AI, broń i bioinżynierię jako środki do przekształcenia porządku społecznego.
Wspólnicy funduszu to nie tylko inwestorzy, ale też architekci nowej Doliny Krzemowej. Keith Rabois, współzałożyciel Founders Fund, słynie z brutalnych opinii na temat urbanistyki, edukacji i polityki.
Brian Singerman, partner od 2008 r., ma na koncie inwestycje w 4 firmy warte ponad 10 miliardów każda. Trae Stephens współtworzył Anduril – firmę budującą autonomiczne systemy bojowe.
W 2023 roku Founders Fund zainwestował rekordowe 1,8 miliarda dolarów w 38 spółek, z czego 70% stanowiły firmy z obszaru deep tech i bezpieczeństwa narodowego.
Thiel uważa, że Zachód „stracił zdolność do działania”. Jego strategia inwestycyjna to próba odzyskania sprawczości przez technologie, nie politykę.
Fundusz nie boi się kontrowersji: zainwestował w Clearview AI, firmę skanującą twarze z internetu; w Hermeus, budującego samoloty hipersoniczne dla Pentagonu; oraz w Emergent, startup produkujący broń klasy dronowej.
Współzałożyciele podkreślają, że ich misją jest „szukanie firm, które mają rację, gdy wszyscy inni się mylą”.
To zdanie brzmi jak mantra funduszu, ale też jak ostrzeżenie. Bo jeśli Founders Fund ma rację, to przyszłość, którą współtworzy, nie będzie przypominać liberalnych utopii z czasów Google’a i Facebooka.
Peter Thiel od lat gra na wielu frontach: wspiera konserwatywnych kandydatów (m.in. Blake Mastersa i J.D. Vance’a), publikuje książki („Zero to One”), pojawia się w think tankach, finansuje antyregulacyjne inicjatywy.
Ale jego największą siłą pozostaje dyskretne sterowanie przepływami kapitału. Nie musi już tworzyć firm, ale wystarczy, że wybiera te, które mają zbudować nowy porządek.
Czy to groźne? Dla wielu tak. Bo wizja Thiela to świat, w którym rządy przegrywają z algorytmami, prawa człowieka z optymalizacją, a moralność z efektywnością.
Founders Fund jest dziś najpotężniejszym wehikułem dla tej idei a PayPal Mafia, zamiast się rozpaść, stała się ciałem legislacyjnym przyszłości.
Artur Kurasiński
Fajny tekst? Chcesz mnie wesprzeć w tworzeniu kolejnych?
WARSZTAT Z ABSOLUTNYCH PODSTAW AI!
Pokażemy Ci, że nauka AI może być tak prosta jak zabawa klockami LEGO. Dowiesz się jak korzystać z AI w życiu codziennym i biznesie.
Przekażemy Ci tylko użyteczną i praktyczną wiedzę! Zero teorii - tylko praktyka i konkrety!
Kto będzie Cię uczył? Artur i Przemek.
Zapisz się na waitlistę naszego warsztatu - dam znać, kiedy wystartujemy!
NEWSY WARTE TWOJEJ UWAGI
AI ROZWIĄZUJE PROBLEMY WSPÓŁCZESNEJ FIZYKI
AI zaproponowała pozornie absurdalne układy eksperymentalne, które jednak znacznie zwiększają czułość detektorów LIGO – nawet o 10–15%, dzięki wykorzystaniu zapomnianych trików z fizyki kwantowej . Autor wskazuje, że choć maszyna generuje przełomowe pomysły, wciąż wymaga ludzkiego nadzoru i interpretacji.
GOOGLE AI OVERVIEWS WYCIĄŁ RUCH NA STRONACH O 50%
Nowy raport Pew Research Center pokazuje dowody na to, że gdy Google wyświetla AI‑podsumowania („AI Overviews”), odsetek kliknięć na strony zewnętrzne spadł z 15 % do zaledwie 8 %. Wydawcy tracą ruch, a generowane przez AI „odpowiedzi” mogą prowadzić do niepełnego lub błędnego zrozumienia tematu.
AI ZWERYFIKUJE WIEK UCHODŹCÓW W WIELKIEJ BRYTANII
Wielka Brytania testuje system AI do szacowania wieku nieletnich uchodźców na podstawie analizy twarzy. Rząd liczy na szybsze decyzje po fali krytyki dotychczasowych metod, choć pojawiają się obawy o uprzedzenia algorytmów.
ODNALEZIONO LEGENDARNĄ CHIŃSKĄ MASZYNĘ DO PISANIA
W Nowym Jorku odnaleziono unikalny prototyp chińskiej maszyny do pisania MingKwai z 1947 roku, stworzonej przez Lin Yutanga. Uznana za przełom w historii cyfryzacji języka chińskiego, trafi teraz do zbiorów uniwersytetu Stanforda.
OPENAI BĘDZIE PŁACIĆ ORACLE 30 MLD USD ROCZNIE
OpenAI potwierdziło, że zapłaci Oracle 30 miliardów dolarów rocznie za usługi centrum danych. To część projektu Stargate, zakładającego wynajem 4,5 GW mocy obliczeniowej przez Oracle. Umowa, ujawniona 30 czerwca i później potwierdzona przez OpenAI, obejmuje budowę nowych centrów danych, m.in. w Teksasie co wywindowało wartość Oracle i umocniło pozycję firmy w chmurze.
JAK WYGLĄDA CAŁY RYNEK GENAI?
Elad Gil analizuje, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykrystalizowały się główne rynki AI od modeli bazowych, przez narzędzia do kodowania i obsługi klienta, aż po medyczne zapisy. Wskazuje najlepsze firmy oraz nowe sektory gotowe na AI‑ową rewolucję.